Tracheotomia to zabieg zapewniający drożność dróg oddechowych. Polega na wykonaniu otworu w środkowodolnej części szyi bezpośrednio do tchawicy i założeniu rurki tracheostomijnej, zabezpieczającej drożność dróg oddechowych. Powietrze do płuc dostaje się przez tracheostomię, która może mieć charakter stały lub czasowy. Po wyeliminowaniu przeszkody rurkę można wyjąć a otwór w szyi zaszyć. Można mówić z rurką tracheostomijną.
PRZY SILNEJ DUSZNOŚCI JEST ZABIEGIEM RATUJĄCYM ŻYCIE, WYKONYWANYM W TRYBIE PILNYM.
Laryngektomia całkowita to operacja całkowitego usunięcia krtani, często połączoną z usunięciem fragmentu gardła lub przełyku. Jest zabiegiem trwale okaleczającym, ale często koniecznym w celu ratowania życia w przypadku zaawansowanego raka krtani. Wynikiem resekcji jest brak narządu będącego źródłem głosu i zmieniony sposób oddychania. Powietrze do płuc dostaje się tylko przez tracheostomę. Oddychanie przez nos i usta jest niemożliwe. Chory po zabiegu nie ma też możliwości mówienia w typowy sposób choć po rehabilitacji może nauczyć się mowy zastępczej.
JAK DBAĆ O DROŻNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH
-
Osłaniaj tracheostomię przed zmianami temperatur, pyłami, kurzem i owadami (apaszki, chustki lub specjalne filtry).
-
Unikaj przebywania w pomieszczeniach zanieczyszczonych pyłem, kurzem lub innymi środkami drażniącymi drogi oddechowe np. pomieszczenia w których odbywa się remont.
-
Zimą noś szaliki lub golf chroniąc tracheostomię przed chłodnym i suchym powietrzem (po operacji wzrasta podatność na przeziębienia).
-
Utrzymuj odpowiednią wilgotność w mieszkaniu – jest to pomocne w zwalczaniu „korków” tworzących się w rurce tracheostomijnej.
-
W czasie kąpieli, a zwłaszcza przy myciu głowy zachowuj szczególną ostrożność aby uniknąć przedostania się wody do tracheostomii.
CODZIENNA DBAŁOŚĆ O RURKĘ TRACHEOSTOMIJNĄ
-
Środkową część rurki możesz zmieniać kilka razy dziennie (w zależności od potrzeby).
-
Rurkę myj specjalną szczoteczką, najlepiej pod bieżącą ciepłą wodą.
-
Jeżeli do rurki dołączone są zalecenia producenta dotyczące pielęgnacji rurki należy się do nich stosować i zachować je aby w razie wątpliwości móc skorzystać.
-
Rurkę plastikową możesz zdezynfekować w roztworze spirytusu następnie dokładnie osuszyć
-
Podczas wkładania rurki warto zwilżyć jej końcówkę żelem z lignocainą.
PIELĘGNACJA TRACHEOSTOMII
-
Skórę wokół tracheostomii należy przemywać gazikiem delikatnie nasączonym ciepłą, przegotowaną wodą (nie stosuj waty i mydła – mogą podrażniać).
-
Po umyciu możesz stosować obojętne maści lub kremy np. Linomag, Alantan czy wazelinę.
-
Pamiętaj w czasie kaszlu o zasłanianiu otworu tracheostomii.
-
Zachowanie higieny i estetyki wyglądu szyi poprawia samopoczucie i pomoże w kontaktach z otoczeniem.
-
Jeżeli pojawi się obrzęk i bolesność skóry wokół otworu tracheostomii należy zasięgnąć porady lekarza.
-
Przed każdym kontaktem z rurką tracheostomijną oraz po każdym kontakcie konieczne dokładnie umyj ręce.
NIE ZAPOMINAJ O ODPOWIEDNIEJ DIECIE – STOSUJ DIETY WYSOKOBIAŁKOWE I BOGATE W WITAMINY ZWŁASZCZA A, C, E
-
Sprawdzaj temperaturę potraw, aby nie doszło do poparzenia (brak możliwości dmuchania oraz wciągania powietrza ustami podczas jedzenia i picia).
-
Posiłki spożywaj częściej (6-7 razy), ale w mniejszych ilościach.
-
Produkty stałe rozdrabniaj i połykaj małymi porcjami, szczególnie jeżeli są kłopoty z przełykaniem.
-
Unikaj zaparć (usunięcie krtani powoduje zniesienie parcia).
-
Palenie tytoniu i spożywanie alkoholu – ZAKAZANE.
PROWADŹ OSZCZĘDNY TRYB ŻYCIA
-
Unikaj ciężkich wysiłków fizycznych.
-
Pływanie i uprawiania sportów wodnych – ZAKAZANE.
-
Dużo spaceruj i ćwicz oddech
POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU DUSZNOŚCI
-
Zachowaj spokój.
-
Zapewnij dostęp świeżego powietrza.
-
Udrożnij rurkę, wyjmij i oczyść środek rurki.
-
Odessij wydzielinę z tchawicy (jeśli dostępny jest ssak medyczny).
-
Jeżeli nie pomogło zastosuj inhalacje.
-
P Jeżeli objawy się nasilają WEZWIJ POMOC.
CIĄGŁE NOSZENIE RURKI KONIECZNE JEST PRZEZ OKRES 12 MIESIĘCY PO OPERACJI (o tym czy chory może zrezygnować z rurki decyduje lekarz)!
Wsparcie i opiekę oprócz szpitala, możesz uzyskać w Polskim Towarzystwie Laryngektomowanych, którego zadania obejmują zapewnienie możliwości rehabilitacji głosu, fizycznej, psychicznej, społecznej i zawodowej wielokierunkowej rehabilitacji obejmującej:
-
Pomoc w pozyskiwaniu sprzętu rehabilitacyjnego
-
Organizacja turnusów rehabilitacyjnych,
-
Pomoc w powrocie do pracy
-
Zapewnienie pomocy prawnej i socjalnej,
-
Pomoc rodzinie w przystosowaniu się do potrzeb chorego w codziennym życiu.
Warszawski Oddział Rejonowy Polskiego Towarzystwa Laryngektomowanych znajduje się przy ul. Grzybowskiej 5/49, 00-132 Warszawa.
ZAPAMIĘTAJ 4 PUNKTY PONIŻEJ
- Codziennie dbaj o higienę rurki tracheostomijnej.
- Prowadź oszczędzający tryb życia.
- Przestrzegaj ustalonych terminów wizyt kontrolnych.
- Stosuj się do indywidualnych zaleceń lekarskich.
ul. Szaserów 128, 04-141 Warszawa
dyrekcja@wim.mil.pl
tel. 261 817 666
Informacja medyczna czynna od poniedziałku do piątku (z wyjątkiem świąt)
w godzinach 7.00 – 17.00