W ostatnich latach światowa medycyna przechodzi dynamiczną transformację dzięki sztucznej inteligencji (Artificial Intelligence – AI) i robotyce, uznawanym za ważne narzędzia, dzięki którym sprosta się globalnym wyzwaniom ochrony zdrowia – od starzejących się społeczeństw po niedobory personelu. Świadczy o tym gwałtowny wzrost inwestycji oraz intensyfikacja badań: według raportu Grand View Research globalny rynek AI w medycynie ma rosnąć średnio o 42 proc. rocznie w latach 2025-2028. Napędzają go m.in. rosnąca dostępność danych cyfrowych, presja na redukcję kosztów opieki oraz potrzeba szybszej diagnostyki i skuteczniejszych terapii. Coraz więcej szpitali wdraża systemy AI wspierające diagnostykę i zarządzanie danymi, a organy regulacyjne dopuszczają do użytku kolejne urządzenia medyczne oparte na tej technologii.
W tym kontekście konieczna staje się pogłębiona refleksja nad potencjałem oraz ograniczeniami związanymi z implementacją AI i robotyki w praktyce klinicznej – z jednej strony wiąże się ona z nadziejami na zwiększenie efektywności pracy personelu medycznego, personalizację terapii i szerszy dostęp pacjentów do wysokiej jakości świadczeń zdrowotnych, z drugiej zaś rodzi istotne pytania dotyczące bezpieczeństwa, odpowiedzialności prawnej i etycznej, ochrony prywatności danych oraz zagwarantowania, że człowiek zachowa nadrzędną rolę decyzyjną w procesie diagnostyczno-terapeutycznym.
Nie ulega wątpliwości, że doświadczamy przełomu, wyznaczającego narodziny nowej dziedziny medycyny czerpiącej z zasobów AI – jeszcze w 2016 r. pojawiały się pierwsze publikacje na ten temat (około 6,8 tys.), będące ostrożnymi próbami zrozumienia potencjału nowej technologii. W 2024 r. liczba publikacji dotyczących AI w medycynie przekroczyła 28 tys., co oznacza, że każdego dnia powstaje średnio ponad 75 nowych prac naukowych, które mogą realnie wpłynąć na sposób leczenia. Zjawisko to warto postrzegać nie tylko jako wzrost liczby publikacji, lecz przede wszystkim jako dynamiczne przesuwanie granic współczesnej medycyny – wyraz rosnącego zainteresowania AI oraz jej potencjału do trwałego prze-kształcenia diagnostyki, terapii i organizacji systemów opieki zdrowotnej.
gen. broni prof. dr hab. n. med. Grzegorz Gielerak
Wojskowy Instytut Medyczny – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
Artykuł ukazał się w wrześniowo-październikowym numerze Menedżera Zdrowia 3/2025.
Źródło: Menedżer Zdrowia
Zdjęcie: istockphoto.com