Port dożylny
wielokrotne nakłuwanie żył obwodowych oraz miejscowe działanie produktów leczniczych (leków) drażniących naczynia, powoduje zmiany zapalno-zakrzepowe, zrosty i stwardnienia ścian tych naczyń. Coraz mniejsza pula dostępnych naczyń stanowi wyzwanie dla osób wytwarzających dostępy naczyniowe, a dla pacjenta dyskomfort i cierpienie spowodowane wielokrotnymi próbami kaniulacji. W konsekwencji tych procesów dochodzi do niedrożności żył, co znacznie utrudnia, a nawet uniemożliwia dalsze leczenie drogą dożylną. Rozwiązaniem tego problemu są między innymi długoterminowe, całkowicie wszczepialne systemy dostępu dożylnego tzn. porty dożylne.
Co to jest port dożylny
Port dożylny jest to małe urządzenie umieszczone całkowicie pod skórą, które umożliwia łatwy i bezpieczny dostęp do żyły centralnej. Ułatwia to podawanie produktów leczniczych (leków) i pobieranie krwi bez konieczności częstego wkłuwania się w żyły obwodowe lub centralne. Port składa się z komory czyli niewielkiego zbiornika i połączonego z nią cewnika (cienkiej rurki).
Wskazania do implantacji portu
Port dożylny zalecany jest pacjentom, którzy wymagają:
-
podawania leków drażniących żyły (np. chemioterapia),
-
długotrwałego leczenia dożylnego (np. w chorobach przewlekłych takich jak mukowiscydoza,
astma oskrzelowa, przewlekła obturacyjna choroba płuc, choroba reumatyczna, hemofilia itd), -
częstego pobierania krwi.
Jakie badania są potrzebne do założenia portu?
-
morfologia krwi z automatycznym rozmazem
-
układ krzepnięcia krwi (INR, Indeks APTT).
Jak przebiega implantacja portu?
Zabieg trwa około 30-60min. Przeprowadza się go w pełnej sterylności na sali zabiegowej lub operacyjnej najczęściej pod kontrolą ultrasonograficzną i radiologiczną. Dzięki zastosowaniu sedacji i znieczulenia miejscowego jest bezbolesny. Komorę portu najczęściej umieszcza się pod skórą na klatce piersiowej poniżej obojczyka.
Cewnik wychodzący z komory przeprowadza się podskórnie i wprowadza do układu żylnego najczęściej przez żyłę szyjną wewnętrzną do żyły głównej górnej. Pacjent może wrócić do domu tego samego lub następnego dnia.
Postępowanie po zabiegu
Po implantacji:
-
przez kilka dni może występować niewielki ból lub obrzęk w miejscu wszczepienia – dlatego zalecamy łagodne leki przeciwbólowe.
-
należy unikać nadmiernego wysiłku fizycznego przez ok. 7–14 dni.
Codzienne życie:
Posiadanie portu nie powoduje ograniczeń w codziennym życiu – można się z nim kąpać, pływać, zachować normalną aktywność fizyczną, podróżować.
Użytkowanie portu:
-
dostęp do portu uzyskuje się przez nakłucie specjalną igłą (tzw. igłą Huber).
-
w czasie przerw w użytkowaniu portu należy go przepłukiwać (najczęściej co 6 miesięcy) by zapobiec jego zatkaniu.
Przeciwwskazaniami do założenia portu są:
-
czynna infekcja,
-
miejscowe zmiany zapalne lub inne zmiany skórne w okolicy planowanej implantacji,
-
niektóre zaburzenia krzepnięcia krwi,
-
niektóre zaburzenia morfologii krwi,
-
stosowanie niektórych leków zaburzających krzepnięcie krwi.
Możliwe powikłania
Choć porty są bezpieczne, mogą wystąpić:
-
zakażenie portu lub miejsca wkłucia,
-
niedrożność (trudności z podaniem płynów lub aspiracją krwi)
-
zakrzepica żył,
-
przemieszczenie cewnika.
W razie:
-
gorączki,,
-
zaczerwienienia, obrzęku lub bólu w okolicy portu
należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
W razie pytań lub wątpliwości skontaktuj się ze swoim lekarzem.