Twoje prawa jako pacjenta
Ten poradnik został napisany prostym językiem, tak by każdy pacjent mógł łatwo zrozumieć swoje prawa i korzystać z nich bez problemów. Jeśli masz pytania zawsze możesz poprosić o pomoc personel medyczny lub Pełnomocnika do spraw praw pacjenta w Wojskowym Instytucie Medycznym- Państwowym Instytucie Badawczym:
SZPITAL WIM-PIB WARSZAWA
mgr Anna Klimowicz
tel: 26 181 84 46
tel: 665 707 294
Jeśli czujesz, że Twoje prawa pacjenta zostały naruszone, możesz podjąć następujące kroki:
1. Porozmawiaj z personelem medycznym – często problemy wynikają z nieporozumień. Spróbuj spokojnie wyjaśnić sytuację z lekarzem, pielęgniarką lub kierownikiem oddziału. To może szybko rozwiązać sprawę.
2. Porozmawiaj z Pełnomocnikiem do spraw Praw Pacjenta w Szpitalu – jeśli masz pytania lub czujesz, że Twoje prawa są łamane, możesz zwrócić się do Pełnomocnika ds. praw pacjenta w szpitalu. Możesz skontaktować się z nim osobiście, telefonicznie lub mailowo.
Pełnomocnik ds. praw pacjenta to osoba, która pomaga pacjentom w szpitalu. Jego zadaniem jest dbać, aby Twoje prawa jako pacjenta były szanowane i przestrzegane. Pełnomocnik jest pracownikiem szpitala, ale działa na rzecz pacjentów. Pełnomocnik działa na rzecz Twojego dobra i pomaga, aby leczenie było bezpieczne i zgodne z prawem.
Jak Pełnomocnik może Ci pomóc?
- Wyjaśnia Twoje prawa – tłumaczy, co Ci przysługuje i jak z tych praw korzystać.
- Pomaga rozwiązywać problemy – jeśli masz trudności z personelem medycznym lub innymi sprawami związanymi z leczeniem, Pełnomocnik może interweniować.
- Przyjmuje skargi i wnioski – możesz zgłosić mu swoje uwagi lub skargę, a on pomoże ją rozpatrzyć.
- Wspiera w kontaktach z personelem – ułatwia komunikację między Tobą a lekarzami lub pielęgniarkami.
- Organizuje szkolenia dla pracowników – dba, aby personel znał prawa pacjenta i je respektował.
Czym są prawa pacjenta
Prawa pacjenta to zbiór ważnych zasad, które chronią osoby korzystające z opieki zdrowotnej. Dzięki nim pacjent ma pewność, że będzie traktowany z szacunkiem, otrzyma potrzebną pomoc i będzie mógł decydować o swoim leczeniu. Prawa pacjenta wynikają z polskiego prawa, przede wszystkim z ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z 2008 roku. Ta ustawa mówi, jakie prawa ma pacjent i jakie obowiązki mają lekarze, pielęgniarki oraz placówki medyczne. Prawa pacjenta są też zapisane w innych dokumentach, takich jak Konstytucja Polski czy umowy międzynarodowe.
Do najważniejszych praw pacjenta należą:
- prawo do bezpłatnej i dobrej jakości opieki zdrowotnej
- prawo do jasnych i zrozumiałych informacji o stanie zdrowia i leczeniu
- prawo do wyrażenia zgody lub odmowy leczenia
- prawo do zachowania tajemnicy o swoim zdrowiu
- prawo do poszanowania prywatności i godności
- prawo do dostępu do swojej dokumentacji medycznej
- prawo do zgłaszania sprzeciwów i skarg
Prawa pacjenta obowiązują wszystkich, którzy pomagają w leczeniu – lekarzy, pielęgniarki, szpitale i przychodnie. Dzięki tym prawom pacjent ma kontrolę nad swoim zdrowiem i może czuć się bezpiecznie podczas leczenia. Znajomość swoich praw pomaga lepiej korzystać z opieki zdrowotnej i dbać o swoje zdrowie.
1. Prawo do opieki zdrowotnej
Masz prawo do leczenia wtedy, gdy jesteś chory lub potrzebujesz pomocy. Możesz pójść do lekarza rodzinnego, specjalisty, szpitala lub na rehabilitację. Nie musisz się bać pytać o pomoc. Lekarz i pielęgniarka mają obowiązek Ci pomóc. Jeśli nie wiesz, gdzie się zgłosić, możesz zapytać w przychodni lub zadzwonić na infolinię Rzecznika Praw Pacjenta : Telefoniczna Informacja Pacjenta: 800 190 590.
W Polsce opieka zdrowotna jest dostępna dla osób ubezpieczonych. Oznacza to, że jeśli pracujesz, uczysz się lub jesteś zarejestrowany w urzędzie pracy – masz prawo do bezpłatnej pomocy. Dzieci i osoby starsze też mają prawo do leczenia. Jeśli nie masz ubezpieczenia, w nagłych przypadkach i tak otrzymasz pomoc.
Możesz korzystać z refundowanych leków i wyrobów medycznych. Jeśli nie stać Cię na leki, zapytaj lekarza o tańsze zamienniki lub o możliwość uzyskania zniżki. Pamiętaj, że masz prawo do rehabilitacji, jeśli jej potrzebujesz. Nikt nie może Ci odmówić pomocy tylko dlatego, że jesteś w trudnej sytuacji.
Jeśli czujesz, że Twoje prawo do leczenia zostało złamane, możesz złożyć skargę do kierownika placówki lub do Rzecznika Praw Pacjenta.
Możesz również zadzwonić na bezpłatny ogólnopolski numer infolinni przy Rzeczniku Praw Pacjenta.Telefoniczna Informacja Pacjenta: 800 190 590.
Dzwoniąc na ten numer uzyskasz szybką, kompleksową i przejrzystą informację dotyczącą praw pacjenta oraz funkcjonowania systemu ochrony zdrowia w Polsce.
2. Prawo do informacji
Masz prawo wiedzieć, co dzieje się z Twoim zdrowiem. Lekarz lub pielęgniarka muszą Ci jasno i spokojnie wyjaśnić, na co chorujesz, jakie są możliwości leczenia i jakie mogą być skutki każdej decyzji. Jeśli czegoś nie rozumiesz, zawsze pytaj – masz do tego prawo.
- Możesz poprosić, aby lekarz mówił powoli, używał prostych słów i tłumaczył trudne pojęcia. Jeśli chcesz, możesz poprosić, aby ktoś z rodziny był obecny podczas rozmowy. Masz prawo otrzymać informacje na piśmie lub poprosić o powtórzenie najważniejszych rzeczy.
- Lekarz powinien powiedzieć Ci o wszystkich badaniach, które musisz zrobić, o lekach, które masz brać, i o tym, jak długo potrwa leczenie. Masz prawo wiedzieć, jakie są skutki uboczne leków i co robić, gdy poczujesz się gorzej.
- Jeśli nie chcesz wiedzieć wszystkiego o swoim zdrowiu, możesz to powiedzieć lekarzowi.
- Masz też prawo wskazać osobę, która będzie otrzymywać informacje o Twoim stanie zdrowia.
3. Prawo do zachowania tajemnicy
Wszystko, co powiesz lekarzowi lub pielęgniarce, jest tajemnicą. Lekarz nie może opowiadać innym o Twojej chorobie, wynikach badań ani o tym, co mówiłeś podczas wizyty. Tajemnica lekarska obowiązuje także po Twoim wyjściu z przychodni lub szpitala.
Wyjątkiem są sytuacje, gdy musisz być leczony przez zespół specjalistów – wtedy lekarze mogą rozmawiać o Twoim zdrowiu między sobą, ale tylko po to, żeby Ci pomóc. Jeśli chcesz, możesz zgodzić się, aby lekarz przekazał informacje Twojej rodzinie lub bliskiej osobie.
Jeśli lekarz złamie tajemnicę, masz prawo zgłosić to do kierownika placówki lub do Rzecznika Praw Pacjenta. Tajemnica lekarska daje Ci poczucie bezpieczeństwa – możesz mówić lekarzowi o wszystkim, co ważne dla Twojego zdrowia, bez obawy, że dowiedzą się o tym inni.
4. Prawo do wyrażenia zgody
Lekarz nie może Cię leczyć bez Twojej zgody. Przed każdym badaniem, zabiegiem czy podaniem leku musisz wyrazić zgodę. Lekarz powinien wyjaśnić Ci, na czym polega leczenie, jakie są jego skutki i czy mogą wystąpić powikłania. Dopiero wtedy możesz podjąć decyzję.
Jeśli nie zgadzasz się na leczenie, masz prawo odmówić. Nikt nie może Cię do niczego zmusić. W przypadku poważnych operacji lub zabiegów zgoda powinna być na piśmie. Jeśli nie możesz sam podjąć decyzji (np. jesteś nieprzytomny), decyzję podejmuje osoba, którą wcześniej wyznaczyłeś lub Twój opiekun prawny.
Masz prawo w każdej chwili zmienić zdanie i wycofać zgodę. Lekarz musi to uszanować. Jeśli masz wątpliwości, poproś o dodatkowe wyjaśnienia lub czas do namysłu. Twoja zgoda jest bardzo ważna – to Ty decydujesz o swoim zdrowiu.
5. Prawo do dokumentacji medycznej
Masz prawo zobaczyć swoją dokumentację medyczną. To są wszystkie wyniki badań, opisy wizyt, zalecenia lekarza i informacje o leczeniu. Możesz poprosić o kopię dokumentów, jeśli chcesz je mieć w domu lub pokazać innemu lekarzowi.
Dokumentacja medyczna jest przechowywana w przychodni lub szpitalu, gdzie się leczyłeś. Jeśli zmieniasz lekarza lub miejsce leczenia, masz prawo przenieść swoją dokumentację. Lekarz lub pielęgniarka muszą wydać Ci kopię na Twoją prośbę. Za kopie możesz czasem zapłacić niewielką opłatę.
Nikt nie może zobaczyć Twojej dokumentacji bez Twojej zgody. Masz prawo wiedzieć, kto miał do niej dostęp. Jeśli zauważysz błąd w dokumentacji, możesz poprosić o jego poprawienie. Dokumentacja medyczna to Twój ważny dokument – dbaj o nią i przechowuj kopie najważniejszych wyników.
6. Prawo do poszanowania intymności i godności
Masz prawo, aby podczas leczenia i badań Twoja prywatność była chroniona. Personel medyczny powinien dbać, byś czuł się szanowany i bezpieczny. Podczas badania lub zabiegu powinno być tylko tyle osób, ile jest potrzebnych. Możesz poprosić, aby przy badaniu lub zabiegu obecna była z Tobą bliska osoba, jeśli tego chcesz.
Masz też prawo do leczenia bólu – lekarze i pielęgniarki powinni robić wszystko, byś nie cierpiał. Jeśli czujesz ból, powiedz o tym. Personel nie może dopuścić do sytuacji, w której czujesz się upokorzony lub niekomfortowo.
Jeśli w placówce jest zagrożenie epidemiczne lub inne powody bezpieczeństwa, personel może odmówić obecności osoby bliskiej, ale musi to wyjaśnić i zapisać w dokumentacji.
Twoja godność i intymność są najważniejsze i muszą być chronione zawsze.
7. Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego
Masz prawo do kontaktu z rodziną i bliskimi podczas pobytu w szpitalu lub przychodni. Możesz przyjmować odwiedziny, rozmawiać przez telefon lub korzystać z innych form kontaktu.
Personel musi szanować Twoją prywatność i nie może bez Twojej zgody udostępniać informacji o Tobie rodzinie lub innym osobom. Jeśli chcesz, możesz wskazać osobę, która będzie informowana o Twoim stanie zdrowia.
Twoje życie prywatne i rodzinne jest ważne – masz prawo do spokoju i wsparcia bliskich w trudnym czasie choroby.
8. Prawo do opieki duszpasterskiej
Jeśli chcesz, możesz poprosić o kontakt z duchownym swojego wyznania.
Opieka duszpasterska pomaga wielu pacjentom w trudnych chwilach, daje wsparcie duchowe i poczucie bezpieczeństwa.
- Jeśli pozwala Ci na to stan Twojego zdrowia możesz uczestniczyć w nabożeństwach w szpitalnej kaplicy.
- Masz prawo do przyjmowanie duchownego w sali chorych.
- W sytuacji pogorszenia się stanu zdrowia lub zagrożenia życia szpital ma obowiązek umożliwić Ci kontakt z duchownym Twojego wyznania.
Jeśli nie chcesz takiej opieki, nie musisz z niej korzystać. To Twoja decyzja i masz do niej pełne prawo.
9. Prawo do przechowywania rzeczy wartościowych
Jeśli przebywasz w szpitalu, możesz oddać swoje cenne rzeczy, takie jak pieniądze, biżuterię czy dokumenty na przechowanie do depozytu szpitala. Dzięki temu będą bezpieczne i nie zgubią się podczas pobytu. Pamiętaj, aby po pozostawieniu rzeczy odebrać kartę depozytową, która jest potwierdzeniem ich przechowywania i będzie Ci potrzebna przy odbiorze Twoich rzeczy.
Personel szpitala powinien poinformować Cię o możliwości skorzystania z depozytu. Jeśli zdecydujesz się oddać rzeczy, dostaniesz potwierdzenie ich przyjęcia.
Jeśli nie chcesz oddawać rzeczy do depozytu, pamiętaj, że placówka nie odpowiada za rzeczy pozostawione bez opieki. Dbaj o swoje rzeczy, aby ich nie stracić.
10. Prawo do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii lekarza
Masz prawo nie zgadzać się z opinią lub decyzją lekarza. Jeśli uważasz, że lekarz się myli lub chcesz poznać inne zdanie, możesz poprosić o dodatkową opinię innego specjalisty.
Możesz też złożyć formalny sprzeciw lub skargę, jeśli czujesz, że Twoje prawa nie są szanowane. W placówce powinien być wyznaczony pracownik, który pomoże Ci w takiej sytuacji.
Twoje zdanie jest ważne. Masz prawo do świadomego wyboru i decydowania o swoim leczeniu.
11. Prawo do dochodzenia swoich praw i składania skarg
Pamiętaj, że masz prawo być traktowany z szacunkiem i godnością, a naruszenia tych praw nie powinny pozostać bez reakcji. Twoje działania mogą również przyczynić się do poprawy jakości opieki zdrowotnej dla innych pacjentów.
Jeśli jesteś pacjentem (lub osobą przez niego upoważnioną) i uważasz, że podczas leczenia lub opieki zostały naruszone prawa pacjenta może zgłosić skargę.
- Ustnie: Powiedz o swoim problemie lub wniosku.
- Pisemnie: Napisz list lub pismo.
- Elektronicznie: Skorzystaj z e-maila lub innych form elektronicznych (np. ePUAP).
- Bezpośrednio w klinice lub na oddziale: Porozmawiaj z kierownikiem kliniki lub oddziału, na którym się leczysz lub leczyłeś. Jeśli masz uwagi do opieki pielęgniarskiej, zgłoś je pielęgniarce oddziałowej.
Możesz zgłosić się do innych osób i instytucji w WIM-PIB i poza nim:
W WIM-PIB
1. Pełnomocnika ds. Praw Pacjenta Szpitala WIM-PIB.
■ Kiedy? Od poniedziałku do czwartku, w godzinach 11:00 – 14:00.
■ Gdzie? Pokój 126, pierwsze piętro, budynek 31.
■ Telefon: 261 818 446 lub 665 707 294.
■ E-mail: pelnomocnikpacjenta@wim.mil.pl
■ Dla osób niesłyszących: Możesz skorzystać z tłumacza języka migowego online przez aplikację MIGAM.
2. Dyrektor / Komendant WIM-PIB:
■ Osobiście: W środy, w godzinach 14:30 – 15:30, w pokoju 109 lub 107. Musisz wcześniej umówić się na spotkanie dzwoniąc pod numer: 261 817 721 lub 261 817 535.
■ Pisemnie: Wyślij list na adres: Wojskowy Instytut Medyczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Szaserów 128, 04-141 Warszawa.
Poza WIM-PIB
3. Mazowiecki Oddział Wojewódzki NFZ (Narodowego Funduszu Zdrowia):
■ Gdzie? Dział Obsługi Świadczeniobiorców, Skarg i Wniosków MOW NFZ, ul. Chałubińskiego 8, 00-613 Warszawa.
■ Infolinia: 22 279 75 78.
■ E-mail: kancelaria@nfz-warszawa.pl
■ Przez ePUAP: /016ndson16/SkrytkaESP
4. Rzecznik Praw Pacjenta (działa w całej Polsce)
■ Bezpłatna infolinia: 800 190 590.
■ Gdzie? ul. Płocka 11/13, 01-231 Warszawa.
■ E-mail: kancelaria@rpp.gov.pl
■ Fax: (22) 506 50 64.
■ Przez ePUAP: /RzPP/SkrytkaESP
■ Informacje o Funduszu Kompensacyjnym Zdarzeń Medycznych
5. Warszawska Okręgowa Izba Lekarska:
■ Gdzie? ul. Puławska 18, 02-512 Warszawa.
■ Telefon (Recepcja): 22 542 83 48.
■ Strona internetowa: http://www.warszawa.oil.org.pl
■ E-mail: biuro@oilwaw.org.pl
■ Przez ePUAP: /OILWarszawa/SkrytkaESP
6. Warszawska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych:
■ Gdzie? ul. Żelazna 59, VII piętro, 00-848 Warszawa.
■ Telefon: 22 826 84 77.
■ Fax: 22 826 78 08.
■ E-mail (ogólny): rzecznik@woipip.pl
■ Strona internetowa: http://www.woipip.pl
7. Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych:
■ Gdzie? ul. Żurawia 4A, 00-503 Warszawa.
■ Telefon: 538 117 590.
■ E-mail: sekretariat.bon@mrpips.gov.pl
8. Sąd Cywilny.
9. PZU.