WIM

Trudna i dynamiczna sytuacja epidemiologiczna obserwowana zarówno w kraju jak i na całym świecie generuje wiele niewiadomych. Pandemia COVID-19 obnażyła brak kompetencji polskiego systemu ochrony zdrowia do działania w warunkach kryzysowych. W wydanym w 2022 roku World Disasters Report stwierdzono, że „wszystkie kraje pozostają niebezpiecznie nieprzygotowane na wybuch epidemii w przyszłości”. Eksperci WHO od lat alarmują o powrocie cholery, ostrej choroby zakaźnej układu pokarmowego, która w XIX wieku zdziesiątkowała ludność świata. Medycyna również pozostaje bezsilna wobec infekcji wywoływanych przez bakterie oporne na działanie antybiotyków. Odpowiednio wczesna diagnostyka jest dziś pożądanym narzędziem w skutecznej walce z potencjalnymi epidemiami.

Wiele regionów na świecie jest dotkniętych konfliktami zbrojnymi, które niosą ogromne szkody dla ludności cywilnej oraz osób pełniących służbę w siłach zbrojnych. Personel militarny, ze względu na brak odporności i zwiększoną ekspozycję, jest uważany za przenośnik i rezerwuar chorób zakaźnych na obszarach objętych działaniami wojennymi. Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej aktywnie uczestniczą w operacjach poza granicami państwa wnosząc wkład w umacnianie bezpieczeństwa międzynarodowego. Od 1953 roku polscy żołnierze uczestniczyli już w ponad 90 misjach, obecnie stacjonują w dziewięciu krajach (Bliski Wschód: Liban, Irak, Turcja; Bałkany: Kosowo, Bośnia i Hercegowina; Europa Północna: Łotwa; Europa Południowa: Rumunia, Włochy; Afryka: Republika Środkowoafrykańska). Żołnierze stacjonujący poza granicami RP znajdują się w grupie szczególnego ryzyka eskpozycji na niebezpieczne patogeny. Stan sanitarny oraz powiązane warunki akomodacyjne, a także towarzyszący psychiczny stres są czynnikami zwiększającymi zapadalność i transmisję chorób zakaźnych. Nadzór epidemiologiczny nad zakażeniami i chorobami zakaźnymi na obszarach bieżących misji Wojska Polskiego jest istotny dla zastosowania odpowiedniej profilaktyki i przeciwdziałaniu rozprzestrzenianiu się zakaźnych drobnoustrojów.

Projekt DIAGNOTROP powstał z myślą o Naszych żołnierzach ma na celu stworzenie innowacyjnego, zintegrowanego sytemu do specyficznej, wiarygodnej i szybkiej diagnostyki chorób inwazyjnych i infekcyjnych o etiologii pasożytniczej, bakteryjnej i wirusowej u żołnierzy SZ RP stacjonujących poza granicami kraju i powracających z operacji wojskowych. Głównym celem jest zaprojektowanie trójstopniowego, spójnego systemu diagnostyki opartego o polowe testy diagnostyczne oraz najnowocześniejsze techniki i metody biologii molekularnej. Ponadto w ramach projektu powstaną rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji (AI) pozwalające a opracowane algorytmy przeciwepidemiczne wpłyną na efektywność całego systemu ochrony zdrowia.

Opracowanie i wdrożenie szybkich testów diagnostycznych będzie skutkowało poprawą obronności i bezpieczeństwa państwa a także wpłynie na aspekty gospodarcze i społeczne. Zmniejszone braki w kadrach, ograniczenie kosztów leczenia zakażeń, zapobiegnięcie powikłaniom, stratom zdrowotnym to tylko niektóre z korzyści ekonomicznych. Istotnym efektem wdrożenia szybkich narzędzi diagnostycznych jest kontrola rozprzestrzeniania się czynników chorobotwórczych, a także niepotrzebnego ich eksponowania na potencjalne terapie empiryczne skutkujące pojawianiem się zjawiska lekooporności, które stanowi jeden z priorytetów zdrowia publicznego.

Realizacja projektu przewidziana jest na okres 48 miesięcy. Przez pierwsze 6 miesięcy trwania projektu udało się dokonać identyfikacji i zmapowania chorób wirusowych, bakteryjnych i pasożytniczych występujących na obszarach stacjonowania SZ RP poza granicami kraju.

W dalszych etapach zostanie przeprowadzana szczegółowa analiza dostępnych technik i technologii molekularnych w celu opracowania testu diagnostycznego do samodzielnego zastosowania w warunkach polowych.