WIM

Jest to termin używany w przeszłości oznaczający wypełnienie. To materiał stosowany do odbudowania tkanki zęba, czyli korony zęba utraconej w skutek próchnicy. Ubytki można wypełniać na dwa główne sposoby: bezpośrednio i pośrednio. Ta pierwsza metoda oznacza wypełnianie ubytku materiałem plastycznym od razu w zębie- leczenie zachowawcze, zaś druga wypełnianie ubytku wkładem i koroną stworzonym poza jamą ustną pacjenta – leczenie protetyczne. Są różne rodzaje wypełnień np. „światłoutwardzalne” po założeniu, których można od razu jeść lub pić.

Paradontoza to zapalenie przyzębia (np. dziąseł) zaczyna się zwykle niewinnie i rozwija się stopniowo. Jeżeli ktoś na co dzień nie przykłada dużej wagi do higieny jamy ustnej, może przeoczyć niepokojące sygnały. Zazwyczaj zaczyna się od powstawania kamienia i płytki nazębnej. Dzieje się tak z powodu braku higieny. Kiedy zaniedbamy problem i pozwolimy płytce dalej narastać, stopniowo będzie ona zajmować powierzchnię zęba. Bakterie, dla których jest to świetne środowisko do rozwoju mogą spowodować zapalenie dziąseł. Dodatkową przyczyną mogą być urazy mechaniczne i inne infekcje. Kiedy dojdzie do zapalenia, dziąsła mogą stać się obrzmiałe, krwawiące, bolesne. Tworzą się przy nich kieszonki, odsłaniając coraz bardziej ząb i sprawiając, że jest coraz słabiej osadzony w kości. Co więcej, w kieszonkach gromadzą się resztki pokarmu, namnażają się w nich bakterie i pogłębiają problem. Dochodzi do stopniowego obnażenia zęba, rozchwiania i w końcu jego wypadnięcia.

Nadwrażliwość zębiny jest dolegliwością stomatologiczną związaną z bólem zębów w związku z działaniem bodźców termicznych, czynników chemicznych lub urazów mechanicznych. Za główną przyczynę nadwrażliwości uważa się odsłonięte kanaliki zębinowe, czego powodem jest uszkodzenie naturalnej ochrony, którą stanowią szkliwo i dziąsła. Nadwrażliwość najczęściej występuje w okolicach powierzchni policzkowych przy szyjce zęba przedtrzonowego i kła. Głównym objawem jest ból o znacznym nasileniu. Powstaje on podczas spożywania zimnych bądź ciepłych pokarmów, szczotkowania zębów oraz jedzenia słodkich lub kwaśnych potraw.

Zapalenie dziąseł jest powszechnie występującą chorobą przyzębia. Jest to pierwszy etap choroby dziąseł. Główną przyczyną pojawienia się choroby jest obecność na zębach płytki nazębnej, w której znajdują się m. in. bakterie. Objawy choroby to: * opuchnięcie dziąseł, zaczerwienienie dziąseł, * ból dziąseł, * krwawienie z dziąseł, * pojawienie się nieprzyjemnego zapachu z ust, * nieprzyjemny posmak w ustach, * obniżenie linii dziąseł, * tworzenie się pogłębionych kieszonek dziąsłowych pomiędzy zębami a dziąsłami.

Skaling, bo tak się nazywa zabieg oczyszczający a wykonuje się go jedynie w gabinecie stomatologicznym. Do jego głównych zadań należy usunięcie złogów kamienia nazębnego. Sam kamień, to nic innego jak pozostała na naszych zębach brzydka, zmineralizowana płytka nazębna, która jest zwykle pozostałością po spożywanych pokarmach i bakteriach w jamie ustnej. Usuwanie kamienia często powinno być pierwszym zabiegiem, od którego należy rozpocząć leczenie jamy ustnej, zwłaszcza po długiej przerwie.

Piaskowanie zębów jest jednym z prostych zabiegów stomatologicznych, którego celem jest wyczyszczenie uzębienia z osadu .Ten nieskomplikowany, łatwy zabieg wykonuje się przy użyciu piasku dentystycznego, którego zadaniem jest przede wszystkim likwidacja osadu tam, gdzie nie sięga nasza szczoteczka. Tym samym, mamy szansę na pozbycie się bakterii. O ile samo piaskowanie jest zupełnie bezbolesne, to pacjent może odczuwać dyskomfort związany z podrażnieniem dziąseł. Mija on zwykle po kilku godzinach od zabiegu. Piaskowanie zaleca się zwykle nałogowym palaczom i sympatykom dużych ilości kawy, ponieważ to właśnie na ich zębach tworzy się brzydki osad. Jego usunięcie zazwyczaj nie wystarcza, a zabieg piaskowania staje się wstępnym etapem do innych zabiegów stomatologicznych np. wybielania zębów czy lakierowania. Czyszczenie zębów traktowane jest jako zabieg profilaktyczny. Zależnie od stanu uzębienia i potrzeb pacjenta, powtarza się je co kilka miesięcy.

Fluoryzacja służy zapobieganiu próchnicy zębów przez systematyczne stosowanie związków fluoru. Zabieg ten polega na pędzlowaniu, wcieraniu w zęby roztworów, żeli i lakierów fluorkowych lub nanoszeniu na powierzchnię zębów specjalnej pianki. Fluoryzacja przeprowadza się po mechanicznym oczyszczeniu zębów za pomocą odpowiedniej pasty i po ich osuszeniu. Zabieg jest bezbolesny.

Płyny przeznaczone do płukania jamy ustnej można stosować przed szczotkowaniem zębów lub bezpośrednio po wykonaniu tej czynności. W pierwszym przypadku celem zastosowania płukanki jest zmiękczenie zalegającego na zębach osadu. Dzięki zmiękczeniu, łatwiejsze staje się jego usuwanie. Płukanki, które stosuje się po myciu zębów mają za zadanie utworzenie na zębach specjalnej warstwy ochronnej, utrudniającej przyczepianie się bakterii. Warto przy tym wiedzieć, że stosowanie płukanek przyczynia się do zachowania świeżości oddechu. Dzieje się tak dlatego, że docierają one do trudno dostępnych miejsc w jamie ustnej.

Większości z nas wydawać by się mogło, że przyczyna nieprzyjemnego zapachu wydobywającego się z jamy ustnej człowieka jest jedna – nieprawidłowa higiena. Nic bardziej mylnego. Jest to jeden z czynników, który może powodować taki stan rzeczy, ale w rzeczywistości istnieją jeszcze inne przesłanki, które wpływają na przykry zapach wydobywający się z naszych ust: grzybica błony śluzowej jamy ustnej, problemy z żołądkiem bądź układem trawiennym człowieka.

Czyszczenie języka to jeden z podstawowych elementów codziennej higieny jamy ustnej. U jego nasady gromadzi się flora bakteryjna, produkująca lotne związki siarki. Związki te przyczyniają się do nieświeżego oddechu, a co za tym idzie – przykrego zapachu z ust. Czyścić język można za pomocą włosia szczoteczki do zębów. Warto, by nie była to ta sama szczoteczka, którą myjemy zęby. Wiele szczoteczek na tylnej stronie główki posiada specjalną tarkę do mycia języka. Składa się ona z chropowatej faktury wykonanej z reguły z gumy. Jest to doskonały sposób na ściągniecie z języka zalegającego osadu.

W ciąży trzeba leczyć zęby. W przeciwnym razie rozwijająca się w jamie ustnej próchnica może negatywnie wpłynąć na rozwój i stan zdrowia dziecka. Pamiętajmy jednak, by – o ile nie ma takiej konieczności – unikać wykonywania jakichkolwiekzabiegów stomatologicznych w pierwszym oraz trzecim trymestrze ciąży. Początek ciąży to okres organogenezy czyli kształtowania się wszystkich narządów płodu. To dlatego leczenie stomatologiczne jak również usuwanie kamienia nazębnego najlepiej jest przeprowadzić w drugim trymestrze.

Jeśli stomatolog stwierdzi, że ubytek w zębie jest dopiero w początkowej fazie rozwoju, nie ma potrzeby obciążania organizmu ryzykownym znieczuleniem. Chyba, że borowanie bez znieczulenia będzie wiązało się z silnym stresem, który może negatywnie odbić się na rozwijającym się w łonie dziecku. Wówczas warto poprosić o znieczulenie.

Dieta dobra dla zębów powinna zawierać dużo wapnia, tłuszcze oraz witaminy, np. truskawki mają właściwości wybielające zęby, marchew oczyszcza przestrzenie międzyzębowe, a zielona herbata dostarcza fluoru? Osoby chcące zachować piękny uśmiech na wiele lat, poza odpowiednią higieną jamy ustnej i regularnymi wizytami kontrolnymi u dentysty, powinny pamiętać o prawidłowej diecie, zawierającej odpowiednie ilości witamin oraz składników ułatwiających ich wchłanianie. W celu zachowania zdrowych zębów konieczne jest również ograniczenie spożycia niektórych produktów, głównie cukrów będących najlepszym medium dla kwasów uszkadzających szkliwo i prowadzących do ubytków w tkance zęba. Zbawienny wpływ na zęby ma wapń. Jest on niezbędnym minerałem budulcowym, odpowiadającym za strukturę zębów. Najlepszym dostawcą wapnia są produkty mleczne, takie jak: jogurt naturalny, kefir czy maślanka. Niedobór wapnia może być natomiast poważnym problemem, objawiającym się częstymi złamaniami, kruchością i próchnicą zębów. Dlatego osoby uczulone na białko mleka krowiego, powinny regularnie stosować suplementy diety dostarczające wapń, lub pić mleko kozie, które również zawiera duże ilości wapnia i oczywiście systematycznie odwiedzać stomatologa.

Lakowanie to zabieg profilaktyczny, podczas którego wypełnia się bruzdy w zębach trzonowych (zarówno mlecznych jak i stałych) oraz przedtrzonowych. Zęby lakuje się tzw. lakiem szczelinowym. Nic więc dziwnego, że lakowanie nazywa się również uszczelnianiem bruzd. Zmniejsza ono ryzyko wystąpienia próchnicy nawet w 90%. Zęby prawidłowo zalakowane stają się prawie całkowicie odporne na najczęściej występującą formę próchnicy. Gładka powierzchnia laku umożliwia łatwiejszą higienę jamy ustnej. Zabieg jest całkowicie bezbolesny. Wykonują go lekarze dentyści, higienistki lub asystentki stomatologiczne.

Na kolor zębów dziecka wpływa kilka czynników – genetyka, przejrzystość tkanek zęba, mineralizacja tkanek, skład chemiczny oraz kolor zębiny. Wśród naturalnych kolorów uzębienia wymienić można min. biały, szaroniebieski czy żółtobrunatny. Jeśli barwa zębów znacząco odbiega od naturalnego można zastosować wybielanie. Pamiętajmy jednak, by nie fundować tego zabiegu dzieciom poniżej dziesiątego roku życia. Zęby mleczne rozjaśniamy bowiem wyłącznie za pomocą past do zębów oraz specjalnych pasków wybielających.

Narząd żucia to skomplikowany układ: zęby różniące się między sobą, kości szczęk (szczęka górna i dolna zwana żuchwą), tkanki, które utrzymują zęby w kości, dziąsła, miękka śluzówka jamy ustnej, ślinianki produkujące ślinę, język, wargi, mięśnie i stawy pozwalające wykonywać potrzebne ruchy żuchwy, nerwy, dzięki którym te ruchy stają się celowe. Dlatego, że narząd żucia pełni wiele funkcji: odgryzamy przednimi zębami, żujemy bocznymi, przełykamy ślinę, ziewamy, rozmawiamy, zaciskamy zęby w zdenerwowaniu, oddychamy przez usta w chorobie czy przy wysiłku. Wszystkie elementy takiego układu są w ruchu, współpracują ze sobą. Będą spełniać swoją rolę i nie będą ulegały uszkodzeniom, jeśli będą do siebie dokładnie pasować. Wzajemne dopasowanie zębów (tak jak w kole zębatym) nazywamy ”zgryzem”. Jeśli do siebie nie pasują, mamy do czynienia z wadą zgryzu. Z tych powodów chcemy leczyć zgryz a nie ”prostować zęby”. Proste zęby górne niepasujące do dolnych, poza lepszym wyglądem, nie przyniosą pacjentowi większych korzyści. Dlatego zawsze w ostatniej fazie leczenia stosujemy aparaty na oba łuki zębowe. Nie możemy zapominać o żadnym elemencie tego skomplikowanego układu. Dlatego też wcześniej, jeśli jest to konieczne konsultujemy pacjentów z laryngologiem, logopedą, neurologiem lub psychologiem. Szczęśliwie się składa, że funkcjonalnie ustawione zęby są jednocześnie ładne i zdrowe, stanowią więc powód satysfakcji zarówno dla lekarza jak i pacjenta.

Żółty to jeden z naturalnych odcieni zębów. Nie zawsze żółte zęby są powodem do obaw. Często kolor zmienia się z wiekiem. Duży wpływ na barwę uzębienia ma też dieta. Kawa, Coca-Cola, buraki, papierosy i czerwone wino to tylko niektóre produkty, mogące powodować trwałe przebarwienia szkliwa. Podobnie złamanie lub inne, mechaniczne uszkodzenie zęba może wpływać na jego kolor i powodować żółknięcie. Na szczęście w gabinetach dentystycznych dostępnych jest wiele zabiegów mających na celu rozjaśnienie i wybielanie zębów.

Wybielanie jest to bardzo efektowny zabieg stomatologii estetycznej, mający na celu uzyskanie jaśniejszego koloru zębów (nawet o kilka tonów). Możliwy tylko u pacjentów z wyleczonymi zębami i bez stanów zapalnych w jamie ustnej.
Istnieje kilka metod wybielania, dobierane są indywidualnie dla pacjenta!
Wybielanie jednoseansowe w gabinecie. Odbywa się w czasie jednej wizyty u stomatologa, jest szybkie, bezpieczne, zapewnia dyskrecję. Jest to najbardziej nowoczesna metoda wybielania.
Nakładkowe wybielanie domowe. Wymaga codziennej współpracy pacjenta. Na podstawie wycisków łuków zębowych pacjenta wykonanych przez lekarza, laboratorium wykonuje indywidualne szyny nazębne. Dzięki nim możliwa jest dokładna aplikacja preparatu wybielającego na zęby. Stomatolog na kolejnej wizycie dopasowuje szyny i dobiera preparat do wybielania. Po ok. 2 tygodniach stosowania nocnego, mamy wymarzoną biel uśmiechu.
Kolejny sposób wybielania pojedynczych martwych zębów. Do komory zęba zakładany jest preparat wybielający. Procedura jest powtarzana kilkakrotnie. Warto pamiętać, że w nowoczesnej stomatologii metodą z wyboru jest jednak pokrycie martwego zęba koroną, a jeśli jest to ząb przedni, koroną pełnoceramiczną.

Jest to dział który wyłonił się z chirurgii ogólnej. Zajmuje się np. ekstrakcjami, tzn. usuwaniem zębów oraz potencjalnym leczeniem operacyjnym jamy ustnej i okolic do niej przyległych. Odbywa się to w znieczuleniu.

Sedacja to rodzaj znieczulenia, któremu pacjent jest poddawany podczas różnych zabiegów. Pacjent jest rozluźniony co pomaga w zabiegach dentystycznych lub w sytuacjach, kiedy pacjentowi towarzyszy duży niepokój związany z czekającym go zabiegiem. Sedację stosuje się również u dzieci, jeśli zabieg ma być długi i wymaga ciągłego bycia w bezruchu.

Aparat stały– jak sama nazwa wskazuje – zakłada się na zęby stałe. W przypadku podstawowych aparatów przyklejane do zębów zamki wykonuje się z metalu, porcelany lub kryształu. Te ostatnie są niemal niewidoczne. Nowością na rynku są aparaty samoligaturujące czyli bezgumkowe. Skracają one czas leczenia oraz częstotliwość rutynowych wizyt. Należy jednak wiedzieć, że są droższe od standardowych aparatów. Obecnie możliwe jest założenie aparatu wewnętrznego. Przykleja się go do wewnętrznej strony zębów, przez co jest całkowicie niewidoczny.

Protrtyka stomatologiczna jest to dział stomatologii, którego celem jest rehabilitacja, czyli odtworzenie utraconych funkcji żucia spowodowanych utratą zębów lub ich masywnym uszkodzeniem. Jeżeli doszło do utraty zębów konieczne jest ich uzupełnienie. Każda nawet pojedyncza luka jest zagrożeniem dla sąsiadujących z nią zębów. Mają one tendencję do pochylania się, a nawet przesuwania w kierunku wolnej przestrzeni. Ząb przeciwstawny wysuwa się z zębodołu, staje się „dłuższy”, a to z biegiem czasu może doprowadzić do jego utraty.

Większe braki w uzębieniu często są przyczyną patologicznego starcia pozostałych zębów, ich rozchwiania, a także schorzeń stawów skroniowo -żuchwowych. Dlatego, im wcześniej zostanie wykonana proteza, tym lepiej. Braki w uzębieniu można odtworzyć za pomocą protezy ruchomej lub np. implantów, lub tzw. koron.

Implanty inaczej zwane tytanowymi wszczepami śródkostnymi, mają za zadanie zastąpić utracone korzenie zębów najczęściej z powodu próchnicy lub paradontozy. Dentystyczne implanty są wkręcane w kość przy odpowiednim znieczuleniu. Wówczas można na nich wykonać bardziej estetyczne porcelanowe korony, a nawet mosty. Ponadto implanty zębów służą do lepszej stabilizacji ruchomych protez zębowych za pomocą zatrzasków kulkowych.

Koronki na zęby (inaczej korony protetyczne) stanowią rodzaj uzupełnienia protetycznego. Są one niezbędne gdy ząb, bądź zęby pacjenta uległy silnemu uszkodzeniu w stopniu uniemożliwiającym odbudowę przy pomocy materiałów kompozytowych. Korony mają za zadanie obudować ząb w całości. Są często porównywane do nakładek bądź czapeczek na zęby. Koronki na zęby wymagają konkretnych przygotowań, przede wszystkim zaś specjalnej obróbki zęba.

Wkłady koronowo – korzeniowe są to najczęściej metalowe elementy, na których w przyszłości będą osadzone korony lub mosty. Zacementowane są na stałe w kanale korzenia zęba. Wykonuje się je w przypadku znacznego zniszczenia części koronowej zęba, jako trzon późniejszej odbudowy. Warunkiem koniecznym do ich wykonania jest ocena stanu klinicznego korzeni zębów, a także ich leczenie kanałowe.

Protezy szkieletowe – są to protezy wyjmowane, których konstrukcja oparta jest o metalowy szkielet, wykonany ze stopów dentystycznych (najczęściej opartych głównie na bazie chromu, kobaltu i molibdenu). Podstawową zaletą tej protezy jest możliwość znacznego ograniczenia jej płyty bazowej, czyli zajmuje ona mniej miejsca w jamie ustnej.

Proteza akrylowa odbudowuje braki zębowe. W przypadku tego uzupełnienia zarówno płyta jak i zęby protezy wykonane są z akrylu. Jest to doskonała alternatywa dla pacjenta, u którego w jamie ustnej nie ma warunków do wykonania protezy szkieletowej. Należy jednak wiedzieć, że proteza akrylowa jest gorszym rozwiązaniem od protezy szkieletowej. Dzieje się tak dlatego, że w przeciwieństwie do szkieletowej nie przenosi ona sił na zęby, a na śluzówkę. Oznacza to, że jest mniej korzystna dla dziąseł.

Proteza to nowa sytuacja, do której trzeba się stopniowo przyzwyczajać. Aby usprawnić adaptację protezy, należy wykonywać regularne ćwiczenia mające na celu ułatwienie mówienia z protezą np.: głośne czytanie, rozmowy z bliskimi. Przez pierwsze tygodnie noszenia protezy należy spożywać mocno rozdrobnione, miękkie pokarmy. Warto przy tym unikać twardych czy ciągnących produktów. Przy czym, podczas żucia pokarmów należy starać się obciążać jednakowo dwie strony szczęki. Pamiętajmy, że w pierwszych tygodniach użytkowania protezy mogą wystąpić takie objawy jak: nadmierne ślinienie, upośledzenie smaku, odruchy wymiotne czy odczucie braku miejsca na języku.

Zdarza się, że pacjent zbyt późno zgłasza się do stomatologa. Bakterie dostały się już do jamy zęba powodując zapalenie, martwicę lub zgorzel miazgi a z czasem nawet zapalenie tkanek otaczających korzeń zęba. Stanom tym towarzyszą dolegliwości bólowe. Aby zachować ząb w jamie ustnej konieczne jest przeprowadzenie leczenia kanałowego (endodontycznego). W trakcie zabiegu usuwa się zainfekowaną tkankę z wnętrza zęba, ząb oczyszcza się chemicznie i mechanicznie a powstałą przestrzeń wypełnia szczelnie specjalnym materiałem. Leczenie endodontyczne jest bardzo trudne i obarczone stosunkowo dużym ryzykiem niepowodzenia. Można wykonywać je w znieczuleniu. Zabieg odbywa się pod kontrolą radiografii cyfrowej tj. połączenie technik rtg i komputera, które pozwala znacząco, bo aż o kilkadziesiąt procent, zmniejszyć dawkę promieniowania, umożliwiając jednocześnie dokładniejszą ocenę struktur zęba niż tylko rtg.

Ząb leczony kanałowo nazywamy martwym. Z czasem staje się on bardziej kruchy i może nieznacznie ciemnieć. Można go odbudować wypełnieniem kompozytowym, inlay’em (onley’em), ale najbardziej wskazane jest zabezpieczenie go przed złamaniem wkładem ze stopu metalu lub z włókna szklanego i koroną protetyczną.