Ratunek dla włosów – czepek chłodzący

Klinika Onkologii

czepek chłodzący zapobiegający utracie włosów u osób leczonych onkologicznie

Ratunek dla włosów – czepek chłodzący

Dlaczego w trakcie chemioterapii pacjenci tracą włosy?

Dzieje się tak za sprawą właściwości chemioterapeutyków, które atakują wszystkie szybko namnażające się komórki ludzkiego organizmu. Są wśród nich komórki nowotworowe, jak również, zdrowe komórki organizmu, w tym komórki odpowiedzialne za wzrost włosów.

Chemioterapia nie musi oznaczać utraty włosów

Dlaczego w trakcie chemioterapii pacjenci tracą włosy?

Czy można uniknąć utraty włosów?

Schłodzenie skóry głowy zmniejsza czasowo przepływ krwi w cebulkach włosowych, przez co dociera w tę okolicę mniejsza ilość leku niszczącego komórki.

Zasady działania

Schłodzenie skóry uzyskuje się dzięki specjalnym zakładanym na głowę czepkom, w których krąży płyn o temp -5°C. System w sposób kontrolowany i precyzyjny reguluje temperaturę chłodzenia.

Czepek należy stosować już od podania pierwszej dawki chemioterapeutyku, kontynuując przez cały czas chemioterapii, musi odpowiednio dobrze przylegać do powierzchni głowy, co zapewnia neoprenowy pokrowiec. Chłodzenie rozpoczyna się około 30-45 minut przed rozpoczęciem podania cytostatyków. Czepek jest na głowie pacjenta przez 30 minut, przed rozpoczęciem terapii, w trakcie podania leku, jak i od 1,5 godz. do 2 godz. po zakończeniu.

Skuteczność

Wieloletnie badania potwierdziły skuteczność zmniejszenia ryzyka utraty włosów od 50-90%, na którą wpływa wiele czynników np.: właściwy dobór czepka, rodzaj i kondycja włosów, pielęgnacja włosów, rodzaj nowotworu i stosowanych leków oraz wiek pacjenta.

Jakie czynności wykona personel medyczny w trakcie procesu chłodzenia skóry głowy?

Aby osiągnąć największą skuteczność metody oraz zapewnić bezpieczeństwo i komfort pacjenta konieczne jest wykonanie i przestrzeganie pewnych czynności i zasad.

Przed rozpoczęciem procesu chłodzenia nastąpi:

dobranie odpowiednio dopasowanego czepka
umieszczenie ręcznika na ramionach pacjenta w celu zatrzymania powiewu chłodu
zwilżenie włosów pacjenta i nałożenie niewielkiej ilości odżywki
zaczesanie włosów do tyłu celem uwidocznienia linii włosów
nałożenie opaski bawełnianej (czoło i uszy), aby nie doprowadzić do odmrożenia
nałożenia schłodzonego czepka na głowę pacjenta i podłączenie do systemu
umieszczenie paska zapięcia na podbródku pacjenta
zaciśnięcie pasków znajdujących się wokół czepka, aby zapewnić kontakt czepka z całą powierzchnią skóry głowy (czepek nie może się przemieszczać i odstawać od głowy).

Po zakończeniu procesu chłodzenia:

pacjent pozostaje z czepkiem na głowie na co najmniej 5-15 minut (po tym czasie pielęgniarka delikatnie ściągnie czepek tak, aby nie szarpać włosów).

Uwaga:

Pierwszym wrażeniem u pacjentów po nałożeniu czepka może być uczucie dyskomfortu i dużego zimna. Wrażenie to mija po ok. 10-15 minut, ponieważ pacjent przyzwyczaja się do uczucia chłodu.

Pacjentom cierpiącym na migrenę i ból głowy może zostać podany paracetamol.

Zaleca się:

po zakończonym procesie chodzenia pacjent może odczuwać lekkie zamroczenie, zawroty głowy lub zimno, dlatego zaleca się, aby pacjent pozostał około 10 minut na fotelu, do czasu aż się rozgrzeje.

wskazane jest również, aby pacjent pozostał w gabinecie do momentu, kiedy włosy samoistnie nie wyschną.

Nie zaleca się:

mycia głowy na 2 dni przed planowanym zabiegiem chłodzenia skóry głowy i 2 dni po zabiegu.
farbowania włosów
stosowania mechanicznego suszenia włosów
stosowania sprzętów i preparatów do stylizacji włosów np. lokówka, prostownica, żel do włosów, lakier do włosów

Uwaga

W trakcie terapii można korzystać z toalety dzięki czasowemu (do 5 minut) odpięciu czepka od reszty aparatury (dokonuje tego personel medyczny po wcześniejszym zgłoszeniu tego przez pacjenta).
W trakcie terapii można wstać lub się położyć, jednak ruch powinien być ograniczony i sprowadzać się raczej do pozycji siedzącej. Można w tym czasie spożywać napoje i czytać.

Potrzebne będą:

opaska bawełniana (do kupienia np. w sklepie kosmetycznym)
ręcznik frotte
mały grzebień
odżywka do włosów nieperfumowana o neutralnym PH

Przyda się:

książka lub czasopismo (cały zabieg to około 2-3 godz.)
coś do picia np. termos z ciepłą herbatą,
dodatkowe okrycie np. sweter (w pokoju gdzie odbywają się zabiegi chłodzenia skóry głowy, są dostępne koce).

Zabiegi chłodzenia skóry głowy odbywają się w Wojskowym Instytucie Medycznym w Klinice Onkologii z Odcinkiem Dziennym w gabinecie nr 6.